Blogs 2021 over narcisme, complexe scheiding en ouderverstoting

Complexe PTSS en mediation

Zou je iemand met complexe PTSS mediation aanraden met de pleger van het huiselijk geweld?

Dit klinkt misschien raar, maar het is wat er regelmatig gebeurt bij complexe scheidingen.

Zo iemand wordt in feite teruggestuurd het oorlogsgebied in.

Waarom?
Omdat de wonden van psychisch en emotioneel geweld vaak onzichtbaar zijn.
Omdat de dynamiek van dwingende controle (nog) niet genoeg herkend wordt.

Rechters stellen mediation voor als ouders er samen niet uitkomen. Of de psychiater van degene met complexe PTSS dit in belang acht voor de gezondheid van zijn cliënt is hierbij niet relevant.

Mediation als middel om ouders er samen uit te laten komen, in belang van de kinderen: om dat te laten slagen, zijn twee ouders nodig die van goede wil zijn en de intrinsieke motivatie hebben er samen uit te komen. Ouders die zelfinzicht hebben en veranderbaar zijn. Maar ook ouders die zodanig hersteld zijn van het partnergeweld, dat ze de gesprekken kunnen dragen.

Mediation in geval van eenzijdig ex-partnergeweld werkt hertraumatiserend en is daarmee juist niet in belang van de kinderen. Daarbij wordt niet zelden de inhoud van de mediationgesprekken met de kinderen gedeeld door één van de ouders. Weloverwogen, met als resultaat: ouderverstoting of in standhouden ervan.

Mediation weigeren wordt een kwetsbare ouder niet in dank afgenomen. Dan handelt de ouder niet in belang van de kinderen.

Benoemen waarom mediation niet goed voor die ouder is, en waarom het niet zal werken, wordt gezien als zwart maken van de andere ouder. Zelfs loopt deze ouder het risico als instabiele ouder te worden weggezet en ‘ongezond’ voor de kinderen.

Het is niet mooi maar de harde realiteit voor veel ouders en kinderen!

Wat helpt? 
Weet hoe psychische mishandeling te herkennen!
Als ouders blijven ‘strijden’ ga dan eens 1 op 1 met ouders in gesprek
Stel je open op en vraag door, ook als het ongemakkelijk voor jou als hulpverlener voelt
Laat onderzoek doen naar de geweldspatronen uit de relatie en daarna
 
Zo kunnen we bijdragen om onnodig leed te beperken.

De signalen herkennen

Gescheiden ouders die er met elkaar niet uitkomen en waar sprake is van eenzijdig (ex-)partnergeweld en/of kindermishandeling komen geregeld terecht bij Veilig Thuis. In ieder geval één van hen hoopt daar hulp te vinden voor zichzelf en de kinderen als de veiligheid en/of ontwikkeling bedreigd wordt. Wat ik vaak hoor van ouders is dat ze vervolgens terecht komen in één of meer ouderbemiddelingstrajecten, met als doel er met elkaar uit te komen en afspraken te maken, in belang van de kinderen. In de praktijk werkt dat echter alleen als beide ouders dit vanuit intrinsieke motivatie doen. Hiervoor is een bepaalde mate van bewustwording nodig, empathisch vermogen en zelfreflectie. Anders is het gevaar dat de gezamenlijke overleggen juist ruimte creëren voor het eenzijdig ex-partnergeweld door één van de ouders – de pleger van psychische en/of fysieke mishandeling. Beide ouders kunnen dan zéggen dat ze er alles aan doen om eruit te komen voor de kinderen, maar in feite kan één van hen als werkelijke intrinsieke motivatie hebben om macht en controle te houden over de andere ouder en de kinderen. Deze ouder – pleger van eenzijdig (ex-partner)geweld komt vaak charmant over, terwijl het slachtoffer in de war kan zijn en prikkelbaar, zich moeilijk kan uitspreken. Dit laatste is het gevolg van een jarenlang doelgericht patroon van dagelijkse blootstelling aan een verborgen vorm van psychische mishandeling ‘coercive control’ (o.a. kleineren, intimideren, dwang, bedreigen, manipuleren, controleren, psychisch verwarren).


De pleger ziet zichzelf vaak als slachtoffer, terwijl het werkelijke slachtoffer altijd op eieren liep, en hoopte door steeds meer zijn of haar best te doen dat de relatie zou verbeteren. Het slachtoffer nam de verantwoordelijkheid van de ander over en zag dat ook echt als eigen verantwoordelijkheid.
Het blijkt voor de betrokken hulpverleners enorm lastig om de signalen van ‘coercive control’ te herkennen en de dynamiek te onderscheiden. Ze zien dan twee strijdende ouders en geven terug aan deze ouders dat ze er samen uit moeten komen in belang van de kinderen. “Waar twee kijven, hebben twee schuld.” Het geweldspatroon blijft dan in stand, en het slachtoffer komt niet toe aan herstel.Gisteravond (15 december 2021) tijdens het webinar “Samen sterk tegen psychisch geweld” – georganiseerd door de gemeente Amsterdam voor professionals – was er veel aandacht hoe de signalen van ‘coercive control’ te herkennen. Ook werd benoemd het belang apart met de ouders te praten. Hester Mobach kwam met een aantal vragen die zij stelt bij het 1 op 1 uitvragen van ouders:

“Heb jij toegang tot je eigen financiën?”

“Hoeveel mag jij bepalen in je relatie?”

Door het verschil in de hoeveelheid ervaringen van huiselijk geweld bij iedere ouder wordt duidelijker wie pleger is en wie slachtoffer. Slachtoffer zal dit nooit vertellen waar de pleger bij zit.

Ik heb niet de illusie dat dit in alle gevallen helderheid geeft, want pleger kan vanuit de slachtofferrol ook in 1 op 1 gesprekken de focus leggen op het werkelijke slachtoffer door feiten te verdraaien en valse beschuldigingen te uiten. Toch kan deze aanpak mogelijk in bepaalde gevallen helpen.

De signalen herkennen

Het slachtoffer herkennen en vervolgens erkennen

Zo nodig nader onderzoek laten doen om de relatiedynamiek en geschiedenis helder te krijgen

… is hard nodig om ieders veiligheid zoveel mogelijk te waarborgen en naar passende hulp toe te werken.

coercivecontrol

Je bent als naaste niet verantwoordelijk

Je bent als naaste niet verantwoordelijk
voor het destructieve gedrag van een gemankeerde ander
voor iemands angst en dwang
voor het gebrek aan empathie
voor het onvermogen tot zelfreflectie
voor het kleineren, het bepalen voor en over het slachtoffer
voor het niet zien van de behoefte van het slachtoffer, het niet luisteren naar het slachtoffer
voor het opleggen van vrijheidsbeperking
voor het onthouden van zorg en middelen
voor het manipuleren, het afdwingen van respect
voor het misbruiken van de kwetsbaarheid en het benadrukken van onzekerheden van het slachtoffer
voor de woede-uitbarstingen van de gemankeerde ander als het slachtoffer iets voor zichzelf bepaalt en uit angst de ander pas achteraf informeert

Je bent als naaste niet verantwoordelijk
voor de schade bij het slachtoffer – door die gemankeerde ander –
voor het niet doorzien van het onzichtbare patroon van geweld
– door een rechter of professional –
voor de dissociatie en vermijding bij het slachtoffer
voor de kwetsbaarheid, angst, ontkenning en vermijding bij het slachtoffer
voor het loyaliteitsconflict

Je bent als naaste niet verantwoordelijk
voor de leugens en verdraaiingen
voor het vernederen, het niet kunnen samenwerken, het niet willen of kunnen veranderen
voor de toespelingen, verwijten, steken onder water, overtuigd zijn van zijn of haar verdraaide waarheid
voor het ontkennen van feiten, het afhankelijk maken van het slachtoffer, het eisen van onvoorwaardelijke gehoorzaamheid

voor het begrijpen van het destructieve gedrag
voor het gekrenkte ego van de gemankeerde ander

voor de flying monkey die zorgvuldig wordt geïnformeerd en ingezet

voor het pretenderen van angst door de gemankeerde ander

voor het zich naar de rechter en professional voorkomend en vriendelijk opstellen terwijl zorgvuldig feiten worden ontkend of verbloemd en de focus op jou wordt gericht

Je bent als naaste wel verantwoordelijk voor hoe je omgaat met:
* het slachtoffer
* het gedrag van de gemankeerde ander,
* jouw eigen gedachten,
* over jezelf, over de gemankeerde ander en het slachtoffer
* jouw gevoelens naar jezelf, de gemankeerde ander en het slachtoffer
* de machteloosheid en wanhoop die destructief gedrag en de situaties bij je oproepen
* de verwijten, bedreigingen, onterechte beschuldigingen, het buitensluiten, negeren en de diskwalificaties
* het ter verantwoording geroepen worden als je uitgaat van de behoefte van het slachtoffer en daarmee noodgedwongen ‘voorbij gaat’ aan de – bepalende en buitensluitende – ander
* jouw boosheid en die van de ander
* de impact op jou
* de angst die het gedrag van de gemankeerde ander bij je oproept en hoeveel je je door de angst laat beïnvloeden en leiden

Je ziet het niet totdat er wat speelt

Je ziet het niet totdat er wat speelt. Dan wordt duidelijk dat iemand de controle wil houden en daarvoor alles uit de kast trekt. Dreigen, slachtofferrol, beschuldigen. Zolang iedereen doet wat diegene wil, lijkt er niets aan de hand.

Als je je hiervan bewust bent, kun je leren hoe hiermee om te gaan terwijl je je grenzen bewaakt.

Ervaring met een kindbehartiger

In gesprek met een ouder over de ervaring van een kind met een kindbehartiger. De ouder pleit voor de onafhankelijkheid van kindbehartigers, coaches en begeleiders.

Ouder geeft aan dat er 3 begeleiders zijn, één voor het kind en voor iedere ouder één. Deze begeleiders overleggen onderling over van alles met elkaar. Dit maakt het niet onafhankelijk.

De begeleider van het kind is in dit geval dus een kindbehartiger. Zij heeft een eigen bedrijf voor kindbehartiging maar wordt ook ingehuurd als kindbehartiger door externe organisaties die met zowel kind als ouders bezig zijn. Niet onafhankelijk dus!
De ouder vindt het belangrijk dat er echt een onafhankelijk persoon voor het kind is. Maar waarom?

Ze gunt haar kind iemand die met het kind oplossingen bedenkt, eventueel ondersteunt met hoe pak ik een moeilijk gesprek aan met mijn ouder.
Ouder zou het kind moeten kunnen verwijzen naar de kindbehartiger als deze ergens tegen aan loopt bij 1 van de ouders. De kindbehartiger kan dan samen met het kind kijken hoe het kind dit kan aanpakken. Nu pakt de ouder vaak noodgedwongen zelf ingewikkelde dingen op met het kind die betrekking hebben op de andere ouder. Hierdoor loopt de ouder het risico het verwijt te krijgen het kind in een loyaliteitsconflict te brengen of zelfs op te zetten tegen de andere ouder.

Als het kind nu iets aangeeft bij de kindbehartiger, wordt het de mond gesnoerd. Bijvoorbeeld, kind geeft aan dat één van de ouders steeds in de telefoon van het kind kijkt en deze controleert. Daarop reageert de coach van het kind met “dat is normaal dat je ouder dat doet”.
Of het kind geeft iets aan dat hij wil gebruiken voor school en dat dit niet mag van de ouder. “Dat mag niet van je ouder! Dat is de regel van je ouder” was de reactie van de coach.
Er wordt niet gekeken naar wat er speelt, niet doorgevraagd. Hoe kun je als kind het gesprek aangaan met de ouder? Kunnen er samen oplossingen gezocht worden? Wat heeft het kind nodig?


Ik vind dit een schrijnend voorbeeld van de vele soortgelijke ervaringen die ik hoor. Situaties waarin kinderen niet erkend worden, en feitelijk alleen blijven staan. Zelfs als een kind een begeleider, coach of kindbehartiger heeft, kan het kind onveiligheid ervaren. Alert zijn op mogelijk zorgelijke signalen bij het kind, is essentieel. Durf door te vragen! Als er sprake is van (verborgen) onveiligheid en het kind wordt hierin niet erkend, vergroot dat alleen maar het gevoel van onveiligheid bij het kind.

Wanneer is dwang oké?

Wanneer is dwang oké?
Als het een door de overheid opgelegde maatregel is?
Als het in de wet wordt vastgelegd?
Als een meerderheid van de bevolking hiermee instemt,
‘overtuigd’ van het algemeen belang?

En wanneer ga je mee in de dwang?
Wanneer is jouw grens bereikt?
Is het oké om mee te gaan in de dwang, uit angst?
Angst voor beperking van jouw vrijheid,
om dingen te kunnen doen,
sporten, uit eten, naar een museum.

Is het oké dat je wordt beperkt in je privacy?

Wat doet het met je
om buitengesloten te worden,
om geen eigen verantwoordelijkheid voor je gezondheid te mogen nemen,
om veroordeeld te worden,
om gecontroleerd te worden?

Waar doet dit je aan denken? Misschien ben je al bekend met de dynamiek?

Hoe ga je ermee om?
Hoe houd je je hoofd koel
en je hart warm?

Wat heb je nodig om de angst te voelen,
en weer los te laten?

Wat heb je nodig om jezelf eraan te herinneren dat je Vrij bent, dat je Liefde bent, en Licht,
ongeacht de situatie waarin je je bevindt?

Kun je nog compassie voelen voor mensen die zich overweldigd voelen door angst, die zich laten overtuigen door de ‘goede bedoelingen’ achter de steeds verdergaande maatregelen?

Kun je Licht Zijn?
Kun je Liefde Zijn?

liefde licht vrij

Iemands vrijheden beperken

Iemands vrijheden beperken doet iemand die bang is
Bang om controle en macht te verliezen
Bang om eigen angst in de ogen te kijken
Door iemands vrijheden te beperken wordt geprobeerd vanuit angst iets af te dwingen

Een ouder die de mobiel van zijn kind uitpluist

Ik spreek regelmatig mensen die dit soort dingen meemaken. Het betreffende kind durft het bij professionals niet te benoemen, begrijpelijk. En de (andere) ouder die dat wel doet, wordt het niet in dank afgenomen, want beide ouders moeten er samen uitkomen…

Erkenning geeft veiligheid

Wat ik merk aan cliënten is dat er iets van hen afvalt zodra ze het gevoel hebben gehoord te worden en erkend in wat ze met mij delen.
Ze moeten zichzelf al zo vaak verdedigen of uitleggen, zelfs maken ze mee dat hun ervaringen in twijfel worden getrokken.

Erkenning geeft veiligheid en ruimte om met zichzelf en de ingewikkelde situatie waarin ze zich bevinden aan de slag te gaan.

veiligheid erkenning

De stress loopt enorm op

‘De stress loopt enorm op’
‘Ik kan niet meer nadenken’
‘Ik schiet in de paniek en blokkeer’

Ik hoor dit geregeld van mensen die te maken hebben met een complexe scheiding en/of ouderverstoting. Onderliggend speelt vaak (complexe) PTSS, burnout klachten, depressie.

Ogenschijnlijk simpele dingen als plannen, mails beantwoorden, zich verdiepen in een aankoop, bijhouden van post en financiën lukken niet of nauwelijks.

Gisteren sprak ik iemand die hiermee te maken heeft. Het viel me op dat ze erg streng denkt over zichzelf. Ze vindt dat het maar moet lukken. Vroeger sloot ze zonder gebruiksaanwijzing met gemak de tv aan. Nu lukken kleine dingen zelfs niet. De schaamte raakt me.

Samen kijken we wat ze nodig heeft. We vinden een vrijwilligersorganisatie in haar woonplaats. Ik bel namens haar om uit te leggen waar ze hulp bij nodig heeft. Wellicht zijn er vrijwilligers die haar kunnen ondersteunen. Een eerste afspraak is gemaakt.

Bij de andere ouder lijkt het kind vrolijk

Het komt vaak voor bij complexe scheiding dat kinderen bij één van de ouders zich brutaal gedragen, chagrijnig zijn of somber. Dat dat behalve voor het kind pittig is voor die ouder spreekt voor zich.

Bij de andere ouder lijkt het kind vrolijk en verloopt ogenschijnlijk alles probleemloos. Tegen betrokken hulpverleners zal het kind dat ook zeggen.

Het is echter zeer goed mogelijk dat deze kinderen constant op eieren lopen, moeten voldoen aan de verwachtingen van een onvoorspelbare ouder, lijden onder een ernstig loyaliteitsconflict en te maken hebben met emotionele verwaarlozing en parentificatie. Juist bij de ouder waar voor de buitenwereld alles goed lijkt te gaan.

Niet gek dat dit er bij de veilige ouder uitkomt, want hier mag alles er zijn. Het kind weet dat het bij deze ouder wel op onvoorwaardelijke liefde kan rekenen, dat er geen wraak wordt genomen of afgestraft. Nee, deze ouder kijkt naar het kind en begrijpt dat het geen lastig kind is, maar dat het kind het lastig heeft.

Toch zal het kind naar betrokken hulpverleners zelden de onveilige ouder afvallen, want dat levert een onveilige situatie op.

Over het woord ‘narcist’

Het kan me boos en verdrietig maken als ik lees of hoor dat er te makkelijk over narcisme wordt gepraat, met name het woord ‘narcist’, en dat iemand alleen een narcist zou zijn na een diagnose.

Ja, er worden vast mensen ten onrechte narcist genoemd. Dat geldt overigens ook voor een autist, borderliner etc. En ja, dat kan schadelijk zijn. Diagnoses en misdiagnoses kunnen dat overigens ook zijn.

Voor mij geeft dit alles vooral aan hoe weinig aandacht er voor het onderwerp is vanuit de hulpverlening. Mensen snakken naar informatie. Niet om iemand zwart te kunnen maken, wel om passende hulp te krijgen.

Er is zoveel behoefte aan het herkennen en erkennen van narcistisch gedrag. Slachtoffers weten vaak niet wat er aan de hand is, denken dat zij iets mankeren of doen waardoor ze verdienen zo behandeld te worden. Ze begrijpen niet waarom de ander zich zo meedogenloos kan gedragen en hebben de illusie dat het verandert.

Begrijpen met welk gedrag je te maken hebt is van levensbelang om los te kunnen komen uit een destructieve relatie, familie of omgeving. En om de verantwoording te kunnen nemen voor eigen herstel. En de verantwoording voor het gedrag van de ander daar te laten waar die hoort.

Het is o.a. dankzij de boeken en YouTube filmpjes van Christine Louis De Canonville, Jan Storms, Iris Koops en Marcus Krielen dat mensen vaak pas na jaren herkenning vinden in de vorm van psycho-educatie.

Als huisarts, POH, maatschappelijk werk, GGZ, Jeugdbescherming, Jeugdzorg, pedagogen, generalisten, gedragswetenschappers, psychologen en psychiaters de dynamiek zouden herkennen en weten hoe te handelen, zou dat veel leed kunnen verkorten en misschien wel voorkomen.

Holding space

Depressie, machteloosheid en wanhoop
is wat veel ouders ervaren
als ze weten dat hun kind zich in een onveilige leefsituatie bevindt,
terwijl dit onzichtbaar lijkt voor anderen om te zien

Een gesprek met iemand die je gelooft,
bij wie alles er mag zijn,
ook je verdriet en frustratie,
een arm om je heen,
iemand die vooral luistert,
kan voor deze ouders ruimte creëren
en hen het gevoel geven
dat ze de dingen net even wat makkelijker kunnen dragen

holding space

Uitsluiting van ouders

Nauwelijks informatie over je kind krijgen,
van de andere ouder of via school

Niet weten wanneer je kind ziek is,
wat het mankeert en wat het nodig heeft

Niet weten hoe je kind het op school doet,
of schoolinfo ontvangen
Niet de gelegenheid krijgen schoolfoto’s te bestellen

Niet worden betrokken bij beslissingen over je kind,
over vakanties, schoolkeuze, vakkenpakket

Het komt zelfs voor dat deze ouder elk jaar naar de ouderavonden van school gaat,
terwijl de ouder bij wie het kind grotendeels verblijft,
geen enkele ouderavond bezoekt

Het is misschien moeilijk voor te stellen, maar het gebeurt
en veel vaker dan je wellicht denkt

Er is geen controle op de wettelijke plicht van ouders
om elkaar op de hoogte te houden en met elkaar te overleggen,
en er volgen geen consequenties bij niet-nakoming hiervan,
niet juridisch maar ook niet via hulpverlening,
want er wordt niet aan waarheidsvinding gedaan

Scholen zien het niet als hun verantwoordelijkheid om e-mails naar beide ouders te sturen,
vinden het moeilijk de buitengesloten ouder te geloven dat deze geen info krijgt van de andere ouder,
vinden het maar gedoe om ouders apart te ontvangen op ouderavonden,
en werken zo mee aan buitensluiting  

Uitsluiting benoemen wordt gezien als zwart maken van de andere ouder,
en als je kind niet of nauwelijks iets over school met jou deelt,
kan jou argwanend worden gevraagd wat daar dan de reden voor is.

De afgelopen jaren hoor ik regelmatig van ouders die zich in een complexe scheiding bevinden dat zij dit ervaren. Buitengesloten worden heeft op ouders – en kinderen – enorm veel impact. Het kan ervoor zorgen dat ouders het gevoel hebben te rouwen om een kind dat weliswaar nog leeft maar geen onderdeel uitmaakt van hun leven. De impact op hun gezondheid moet niet worden onderschat. Niet zelden hoor ik dat ze te maken hebben met burnout, depressie, chronische pijnklachten en complexe PTSS.

Wat kunnen we als maatschappij doen om beter zicht te krijgen op deze problematiek? Hoe zou het zijn als de buitengesloten ouder wordt geloofd? Wat zou het opleveren als professionals die betrokken zijn bij een complexe scheiding naast ouders staan, erkenning geven, een moreel standpunt durven innemen en op passende hulp of onderzoek durven inzetten? Zodat de belangen van het kind écht centraal komen te staan.

Blijf dan overeind

Als je je niet meer volgzaam, onderdanig en pleasend opstelt,
kan degene die dat probeert af te dwingen zich onveilig gaan voelen,
want met het voldoen aan de behoefte aan controle en macht
creëert diegene voor zichzelf een schijnveiligheid.
Hoe krachtiger jij wordt en hoe kleiner jouw angst,
hoe minder macht er over jou is,
en hoe zwakker diegene zich voelt.
Dat kan ervoor zorgen dat nog zwaarder wordt ingezet
op manipulatie, bedreiging, gaslighting, vernedering en zwartmaken,
al dan niet door anderen daarvoor te gebruiken,
terwijl diegene zich als slachtoffer van jou voordoet naar de buitenwereld.

Blijf dan overeind, weet dat je het goed doet.
Jij bent verantwoordelijk voor jezelf.
Laat de angst en pijn van die ander waar die hoort,
ook al toont die ander geen zelfinzicht en
lijkt diegene overtuigd van zijn of haar waarheid.

Als je je bang voelt,
door de terreur,
wees dan extra lief voor jezelf en
zorg voor je veiligheid.

narcisme coercivecontrol macht controle

De verantwoording afschuiven

De verantwoording afschuiven op de ander,
zelf geen verantwoording nemen

De ander structureel vernederen,
en hiermee doorgaan,
zelfs als de impact op de ander zichtbaar is

Iemand met empathisch vermogen zal niet rücksichlos de ander de grond in blijven boren, terwijl zichtbaar is wat het met de ander doet. Voor iemand die dit wel doet, geldt dat het doel alle middelen heiligt. Diegene ontbreekt het aan mentaliserend vermogen. Hij of zij kan zich niet voorstellen wat het doet met de ander.

Focus terug op jezelf

Hoe komt het toch dat slachtoffers zo gefocust zijn op het gedrag van de narcist?

Of je nu te maken hebt met narcistische mishandeling, ‘coercive control’ of emotionele en psychische mishandeling – binnen de huiselijke sfeer of elders – het zorgt ervoor dat jouw focus ligt op die ander. Dat doe je om te overleven, want als je je niet gedraagt of schikt, dan wordt dat afgestraft. En dat wil je voorkomen, want je weet hoe erg dat kan zijn.

Iris Koops legt in haar boek “Herstellen van narcistische mishandeling, je leven in eigen hand” uit waarom het zo lastig kan zijn om de focus weer op jezelf te krijgen, op wat jij wilt, voelt en nodig hebt. Zelfs ná zo’n relatie kan dat ingewikkeld zijn, vooral als je als kind getraumatiseerd werd en je daardoor geen referentiekader hebt hoe respectvol met jou, met een ander om te gaan. Dan is bijvoorbeeld jouw grenzen bewaken, niet iets waar jij je bewust van bent. Je staat constant ‘aan’, alert op mogelijke onveiligheid.

Veel mensen komen niet eens echt los van een destructieve relatie, omdat ze in contact blijven vanwege de kinderen, slepende rechtszaken, stalking, valse aangiftes, etc.

Wat mij persoonlijk heeft geholpen, is begrijpen met welke dynamiek ik te maken heb, het leren herkennen en wat voor impact het heeft op mij. Waarom? Om mezelf terug te vinden, te kunnen werken aan mijn herstel en te leren hoe met dit gedrag om te gaan. Daardoor ontstond ruimte om mijn focus op ‘de narcist’ steeds meer te verplaatsen naar mezelf 😊

huiselijkgeweld

Diskwalificeren, vernederen, etc.

Diskwalificeren, vernederen, uitlachen, buitensluiten en zwartmaken van de andere ouder – tijdens de relatie – is het begin van ouderverstoting.

Het leidt tot een loyaliteitsconflict bij de kinderen en is een vorm van kindermishandeling.

Over projectie en verwarring

Een ‘vriendin’ die steeds aan het woord is als jullie contact hebben
Zij vraagt hoe het met je gaat
Jij antwoordt, maar zij gaat er niet op in
vraagt niet verder
Ze vertelt vooral over zichzelf
Ze lijkt niet in de gaten te hebben dat jullie gesprekken overwegend om haar gaan.
Na een gesprek met haar voel jij je leeg
Je hebt behoefte aan meer ruimte en aandacht voor jou
Je twijfelt of je er iets over zult zeggen tegen haar
Hoe zou ze het opvatten?
Ze vraagt af en toe wel hoe het met je gaat, 
dus dan is ze geïnteresseerd toch?
Maar waarom gaat ze niet in op wat je zegt?
Waarom draait alles om haar?

Als je haar durft te vertellen wat je bezig houdt, ontkent ze het
en beweert ze zelfs dat jij de meeste tijd aan het woord bent,
dat alles om jou draait

Je probeert het nog eens uit te leggen,
maar ze lijkt er echt van overtuigd dat jij dit doet.
Zíj ervaart juist weinig aandacht van jóu.


Deze vorm van projectie kan voor verwarring zorgen bij degene op wie geprojecteerd wordt.
Zeker als diegene dit patroon ook herkent vanuit de gezinssituatie.
Vertrouw op jouw waarneming en probeer niet teveel te begrijpen waarom de ander zo doet.
Jij mag je grens bewaken, ook als de ander deze niet erkent.
Jij bent niet verantwoordelijk voor het gebrek aan zelfinzicht bij de ander.

narcisme

Er is moed voor nodig

coercivecontrol narcisme

Als je door naasten voor gek wordt verklaard

huiselijkgeweld coercivecontrol narcisme

Trajecten voor gescheiden ouders

Intrinsieke motivatie, zelfreflectie en moed zijn drie essentiële ingrediënten voor het aangaan van coaching, therapie, mediation of een traject voor gescheiden ouders.

Het ligt zo voor de hand, en toch ontbreekt het hieraan vaak.

Bij gescheiden ouders heeft dit niet zelden tot gevolg: een complexe scheiding en ouderverstoting.

Met de nodige – vaak levenslange – schade die daarbij komt kijken.

In opgelegde oudertrajecten of OTS vraagt het van beide ouders in ieder geval intrinsieke motivatie en zelfreflectie om het een kans van slagen te geven.

Het probleem is dat het niet altijd duidelijk is of ouders hierover beschikken.

Niet zelden leidt mediation, OTS of een ouder-traject tot een dramatisch toneelstukje en (her)traumatisering.

Om vooraf de slagingskans duidelijk te krijgen, zou daarom eerst onderzoek kunnen worden gedaan naar de voorgeschiedenis, de mentale en emotionele gesteldheid van de betrokkenen en hoe de relatie en de breuk zijn verlopen qua dynamiek.

En van daaruit kijken wat er mogelijk en nodig is.

Misschien wel eerst gesprekken apart, psycho-educatie of therapie.

Het begint met onderzoeken en (h)erkennen van de dynamiek alsmede de mogelijkheden én beperkingen van beide ouders.

Aanbeden worden

Iemand die zich voedt met aanbeden worden, zal er alles aan doen om deze voeding veilig te stellen.
Isoleren van het slachtoffer, slecht praten over critici, de slachtofferrol spelen. Hij (of zij) trekt alles uit de kast om degene die hem aanbidt aan zich te binden, om zijn voeding zeker te stellen.

Schaamte

huiselijkgeweld

Genegeerd worden

Jij doet of zegt iets waardoor de ander zijn masker dreigt af te vallen. Dan kan door die ander de ‘silent treatment’ worden ingezet. Je wordt genegeerd, er wordt niet meer tegen je gesproken, berichtjes blijven uit. Alleen het hoognodige wordt met jou gecommuniceerd – zoveel mogelijk via een ander – om de schijn naar de buitenwereld op te houden. Direct contact met jou wordt vermeden.
 
Mensen die regelmatig – uren, dagen, weken, of langer – genegeerd worden als straf voor ongewenst gedrag, kunnen zich daardoor verward, ongewenst, onbelangrijk en niet gehoord voelen. Als de buitenwereld het patroon niet herkent, zelfs ontkent, of jou voor gek verklaart, zorgt het voor nog meer verwarring en voor schaamte.
Als anderen de ‘negeerder’ zelfs steunen en vinden dat jij het verdient, maakt dat het trauma en de zelftwijfel alleen maar groter.
 
Deze manier van straffen is een manier om te proberen controle af te dwingen d.m.v. intimidatie en dwang.

Jij bent een waardevol mens!

herstellen van mishandeling

Nauwelijks of niet beseffen

Nauwelijks of niet beseffen dat je je in een destructieve relatie of familie bevindt en dat er sprake is van een ongelijke machtsverhouding. Dat is wat slachtoffers van emotionele en psychische mishandeling ervaren, vaak jarenlang. Ze voelen zich verward, kennen hun eigen behoeften niet meer. Ze maken zichzelf verwijten, lopen op eieren, en praten grensoverschrijdend en destructief gedrag van de partner of familie goed.

“Ik moet met hem in mediation”

“Ik moet hierover met hem in mediation”
 
Dit hoorde ik gisteren een vrouw
vertellen die vlak bij mij in de trein zat. Ze was aan het bellen met een
bekende over haar ex-partner met wie zij in mediation moet en over de zorgen die zij heeft over haar kind. Haar ex-partner gaf tijdens een zitting bij de rechter aan zich erg onprettig en bedreigd te voelen door een e-mail die hij had ontvangen van een bekende van deze vrouw, terwijl hij degene is die haar bedreigt.
 
Dit is een herkenbaar patroon voor veel mensen die te maken hebben met emotionele en psychische mishandeling. Degene die dreigt en daarop wordt aangesproken, zegt vervolgens zich bedreigd te voelen.
 
De zorgen die zij uitsprak over het alcoholgebruik door haar ex-partner tijdens de omgangsmomenten met zijn kind, werden ter zijde geschoven. Haar ex-partner zei hierover ‘ik drink niet doordeweeks’. Ja dat klopt inderdaad, maar hij heeft zijn kind dan ook in de weekenden. Dit werd niet opgepakt door de rechter.
 
Ouders in een complexe scheiding krijgen nog steeds door de rechter het ‘advies’ om in mediation te gaan. Weigeren word je echter niet in dank afgenomen, ook niet als je daar gegronde redenen voor hebt. Want mediation met je ex-partner na jarenlang emotioneel, psychische
en/of fysiek mishandeld te zijn, is hertraumatiserend. En daardoor zeker niet in belang van de kinderen.
 
Daarnaast is het pittig als je tijdens mediation te maken krijgt met leugens, valse beschuldigingen en verwijten door je ex-partner. Cliënten die in zulke trajecten zitten benoemen vaak dat er één ouder is die zégt te willen samenwerken, maar het in feite niet doet. Deze ouder eist vooral en komt de andere ouder nergens in tegemoet. Vanuit de daderrol verwijt en beschuldigt hij of zij de andere ouder, om vervolgens in de
slachtofferrol te kruipen op het moment dat bij deze ouder aanspraak wordt gedaan op zijn of haar verantwoordelijkheid om mee te werken, om er samen uit te komen. De ‘redder’-rol wordt ingezet om de zorgen over de kinderen te uiten door de andere ouder te diskwalificeren.
 
Bij opgelegde mediationtrajecten in geval van een complexe scheiding is het belangrijk om je verwachtingen over het traject realistisch te hebben. Een valkuil kan namelijk zijn dat je verwacht dat jullie er met hulp van de mediator toch uitkomen. Maar wat veel vaker nog gebeurt, is dat je als ouder uit alle macht probeert duidelijk te maken dat de andere ouder zit te liegen en jou van dingen beschuldigt die hij of zij zelf doet. Als je dit benoemt, wordt dat gezien als zwartmaken van de andere ouder.
En datzelfde geldt als je je zorgen uit over je kinderen, of probeert uit te
leggen hoe destructief jullie relatie was.

Het uiten van je bezorgdheid, verdriet en angst – hoe gegrond ook – kan ervoor zorgen dat jij als onstabiele en destructieve ouder wordt gezien. Zeker als je ex-partner heel voorkomend en meewerkend lijkt over te komen.

De (h)erkenning waar je zo’n behoefte aan hebt, hoef je niet te verwachten in de rechtbank of een mediationtraject. Dit vinden cliënten wel bij mij en andere ervaringsdeskundige coaches of therapeuten. Binnen een veilige setting kan dan worden gewerkt aan het vergroten van jouw veerkracht.

mediation complexe scheiding

De eenzijdige strijd gaat door

Dit is wat er gebeurt in veel complexe scheidingen maar ook in ingewikkelde destructieve familierelaties.

Op deze manier gaat de eenzijdige strijd door en wordt het de ander erg lastig gemaakt om eruit los te komen. Kinderen, naasten en professionals worden schaamteloos ingezet in de eenzijdige strijd. Degene die dit gebruikt, wil er niet samen uitkomen of samenwerken. Hij of zij ervaart een leegte en is niet ontvankelijk voor liefde. Deze intense leegte wordt geprojecteerd op een ander, om maar niet de eigen pijn te hoeven voelen, en voldoening te kunnen halen uit de pijn bij de ander.

Reden waarom inzicht in deze dynamiek bij de betrokken professionals en de impact die het heeft op de betrokkenen hard nodig is, maar ook een moreel standpunt durven innemen.

Om los te komen uit een destructieve relatie is het nodig te begrijpen waar je mee te maken hebt, dat het niet aan jou ligt en dat je erkend wordt in wat je aangeeft. Daarmee kan ruimte ontstaan voor herstel.

Jouw mening, jouw waarheid, doet ertoe!

Als jij weet dat jij vanuit goede intenties handelt,
en een ander beschuldigt jou van verkeerde bedoelingen,
omdat die ander de controle verliest
door wat jij zegt of doet

Als diegene dat zelfs met ‘feiten’ probeert aan te tonen,
feiten die in zijn of haar ogen getuigen van misbruik of onzuivere intentie,
terwijl – in feite – jij niet handelt conform zijn of haar verwachtingen,
simpelweg omdat jullie verschillen van mening over wat het beste is om te doen in een situatie

Weet dan dat jij niet aan jezelf hoeft te twijfelen,
dat je niet mee hoeft te gaan in de waarheid of mening van een ander over jou

Weet dat jouw intenties goed zijn,
ook als een ander de dingen anders zou doen

En als een ander jouw intenties in twijfel trekt,
jou onder druk zet,
slecht wegzet bij anderen,
jou behandelt alsof jij een crimineel bent,
en alles in het werk stelt om jou ruimte tot handelen te beperken

Weet dan dat dit een vorm van projectie is,
dat die ander misschien niet in staat is om eerlijk naar zichzelf te kijken
en naar de controle die hij of zij over alles en iedereen probeert te houden,
controle die voortkomt uit een dieperliggende angst

Jouw mening, jouw waarheid, doet ertoe en is valide,
en is niets meer of minder dan die van een ander,
altijd

selfempowerment

Rust na eenzijdig (ex)partnergeweld

Ouders die te maken hebben met eenzijdig (ex-)partnergeweld hebben hun focus vaak op de kinderen en op de ex-partner. Op de kinderen omdat ze zich – terecht – zorgen maken om hun veiligheid en ontwikkeling. En op de ex-partner omdat deze de strijd gaande houdt. Niet reageren op de ex-partner is geen optie, enerzijds vanwege de kinderen die ze samen hebben, anderzijds om toch enige regie te kunnen houden over hun leven. Want de terreur gaat ook na de verbroken relatie onverminderd door, vaak nog erger: waar het eerst ‘alleen’ psychisch, emotioneel en/of fysiek geweld betrof, breidt het zich na de breuk uit via de rechtbank, financieel en via de kinderen.

Het is voor deze (getraumatiseerde) ouders dan ook heel frustrerend en beangstigend dat er maar geen rust komt voor hen zelf en voor de kinderen.

Ze proberen er achter te komen wat er nu eigenlijk precies aan de hand is, en wat ze zelf kunnen doen om de situatie te veranderen. Als deze ouders tijdens hun zoektocht ontdekken dat het gedrag van hun ex-partner veel kenmerken heeft van antisociale persoonlijkheidsproblematiek is dit aan de ene kant erg pijnlijk. Aan de andere kant kunnen hierdoor de dingen op hun plek gaan vallen. Ze kunnen beter gaan begrijpen waarom hun ex-partner zich zo gedraagt en wat de impact op henzelf en de kinderen is. Voordat ze aan hun herstel kunnen toekomen, is het nodig dat er enige rust komt.

Dus als een ouder bij een professional of in de rechtbank zijn of haar zorgen uitspreekt over het gedrag van de andere ouder kan het echt nodig zijn om dit serieus te nemen en op zijn minst op waarheid te laten onderzoeken, bijvoorbeeld door het NFIP of via de MASIC methode en/of door de richtlijn KOPP van het NJI erbij te pakken.

ex-partnergeweld

Twee werkelijkheden

Je lijkt in twee werkelijkheden te leven.

Het ene moment weet je heel goed de feiten te benoemen van het destructieve gedrag van de ander, van wat jou is overkomen.

Het andere moment ‘verdwijn’ je in de werkelijkheid van die ander en ben je je niet meer bewust van de feiten. Zelfs niet als iemand je ernaar vraagt.

Dan kan je het nodig hebben dat iemand ze opnoemt voor je om je weer ‘wakker’ te maken, je eraan te herinneren wat jij ervaren hebt.

narcisme

Vakanties

De vakantieperiodes zijn voor veel gescheiden ouders moeilijk omdat ze hun kinderen een deel van de vakantie moeten missen, net zo goed als dat het moeilijk is voor de kinderen die altijd een ouder moeten missen.

Voor ouders die te maken hebben met een complexe scheiding, ouderverstoting en/of OTS spelen tijdens vakanties daarnaast ook mee de zorgen die een ouder kan hebben over de kinderen als deze bij de andere ouder verblijven. Dat kunnen zorgen zijn over hun fysieke veiligheid, maar zeker ook over de emotionele en psychische veiligheid van hun kinderen. Denk aan situaties waarbij sprake is van isolatie van kinderen (als ze niet mogen bellen of appen met de andere ouder), kinderen die te maken hebben met parentificatie, met ouderverstoting onder invloed van een ouder, kinderen die genegeerd worden, verwaarloosd, bedreigd, gekleineerd of geïntimideerd. Kinderen die aan hun lot worden overgelaten als ze niet voldoen aan de verwachtingen van die ouder, of omdat een ouder niet in staat is te (voor)zien in de emotionele behoeftes van hun kinderen.

Dit kan ervoor zorgen dat een ouder op afstand constant in zijn hoofd hiermee bezig is. De gevoelens van angst en onmacht kunnen overweldigend zijn. En het kan ervoor zorgen dat ze zich fysiek niet kunt ontspannen. Hoe kun je – ondanks de zorgen en het gemis – op momenten toch zorgen voor wat afleiding, voor wat ontspanning?

Een cliënte vertelde me dat zij tijdens een zomervakantie om die reden een cursus voor haar werk heeft gevolgd. Na haar werk dook ze ’s avonds in de boeken om zich om te scholen. Dat ze haar tijd nuttig besteedde gaf haar een goed gevoel over zichzelf en hielp haar om niet alleen op haar kinderen gefocust te zijn.

Herken jij je hierin? Zijn vakantieperiodes voor jou ook pittig door gemis en zorgen over het welzijn van je kinderen? Hoe zorg jij dan voor jezelf?

vakantie

Een ‘bijzondere’ cliënt

Ken je dat? Een cliënt die aan de ene kant onzeker overkomt omdat hij regelmatig zegt dat hij het toch niet kan. En op andere momenten benoemt hoe geweldig iedereen hem wel niet vindt. Hij lijkt erg gemotiveerd, maar je krijgt al snel een onderbuikgevoel dat je misschien weg rationaliseert.

Een ‘bijzondere’ cliënt…
Afgelopen week was ik in gesprek met een re-integratie-coach. De ‘bijzondere’ cliënt waar zij over vertelde, liet zich heel negatief uit over alle behandelaars die hij ooit heeft gehad. In het begin van het traject toonde hij zich erg gemotiveerd, in ieder geval in zijn woorden. Naarmate het traject vorderde, bleef hij echter vastzitten in de overtuiging “het toch niet te kunnen”. Als de coach hem attent maakte op deze negatieve overtuiging en het effect daarvan, reageerde hij steeds geïrriteerd. Hij leek niet in staat of bereid om zijn verantwoordelijkheid te nemen en met deze overtuiging aan de slag te gaan. Sterker nog, hij verweet de coach als zij hierop terug kwam dat het niet klopte, dat hij dat nooit gezegd had. Dit kan getuigen van een vorm van projectie en een gebrek aan zelfinzicht én empathisch vermogen. Het resultaat van de vooruitgang die werd geboekt tijdens het traject eigende hij volledig aan zichzelf toe en op het einde zei hij dat de coach helemaal niets had betekend en nauwelijks iets had gedaan. Ogenschijnlijk terloops tijdens het traject noemde hij een strafblad te hebben en de reden waarom, namelijk een ernstige bedreiging.
Met het uiteindelijke eindverslag voor de opdrachtgever was deze cliënt het uiteraard niet eens en zijn toon werd dreigender, wat ervoor zorgde dat de coach zich onveilig ging voelen. Om die reden werd deze cliënt overgedragen aan een collega die zou zorgen voor een zo veilig mogelijke afwikkeling.

De impact..
De impact die het gedrag van deze cliënt had op de coach is dat zij zich ging afvragen wat ze verkeerd had gedaan, wat ze anders had kunnen doen om deze cliënt vorderingen te laten maken met zijn overtuiging. Niet begrijpen waarom deze cliënt zich zo gedroeg, waarom hij niet de verantwoordelijkheid nam om dingen aan zichzelf te veranderen, waarom hij vol overtuiging loog en haar beschuldigde en waarom zijn toon steeds dreigender werd. Het is als een haakje dat aan haar bleef hangen en ervoor zorgde dat ze erover na bleef denken.

Loslaten..
Nu weet ze dat ze het los mag laten, dat zijn gedrag niets met haar te maken heeft en dat ze voortaan mag vertrouwen op haar onderbuikgevoelens en in een eerder stadium dit soort cliënten mag afhouden.

Herken je deze dynamiek, of twijfel je of je er wel of niet mee te maken hebt? Het kan helpen er met iemand over te praten, zodat je begrijpt wat er speelt en hoe je ermee om kunt gaan en het zo veilig mogelijk houdt voor jezelf.

narcisme

Criteria co-dependents

Mensen met co-dependency hebben een overlevingsdeel ontwikkeld dat gericht is op anderen (“fawn”), in zo’n grote mate dat zij nauwelijks een relatie met zichzelf hebben ontwikkeld. Dat maakt dat ze zich gedragen alsof ze afhankelijk zijn van anderen, mensen dwangmatig helpen, pleasen. Ook als dat niet (meer) nodig is om te overleven, om veilig te zijn. Bewustwording van dit gedrag en waar het vandaan komt, is een belangrijke eerste stap.

Het is niet wie iemand in essentie is, het is overlevingsgedrag van een deel van die persoon.

Overtuigingen co-dependents

Als gevolg van langdurige blootstelling aan trauma kun je hardnekkige overtuigingen en overlevingsmechanismen ontwikkelen die je in ieder geval tijdelijk echt nodig hebt om jou te beschermen en veilig te houden, met name als je je in een afhankelijkheidspositie bevindt.

Het kan zijn dat je je ermee gaat identificeren en de overtuigingen en het gedrag blijft houden, ook als je de functie die ze hadden niet meer nodig hebt.

Dan is het belangrijk om je er eerst bewust van te worden, en te onderzoeken waar het vandaan komt en wat je nodig hebt om wat niet meer helpt los te mogen laten en te vervangen door andere helpende overtuigingen. Wees vooral lief voor jezelf in dat proces 🙏

Troost jezelf

Als het onrecht dat je wordt aangedaan
je verteert
en het onveilig is om je uit te spreken
voor jezelf of een naaste…
schrijf het dan van je af
zonder het te versturen

Als boosheid je verteert…
uit het dan
op een verantwoorde manier
zodat je jezelf ervan bevrijdt
zonder een ander of jezelf
te beschadigen

Als schuldgevoel je verteert…
weet dan dat dit jou niet helpt
maar ook niet een ander
Jouw proces mag er zijn,
en dat van de ander

Als jij je verantwoordelijk voelt voor een ander, of
als je verantwoordelijk wordt gehouden
door een ander
voor wat niet van jou is,
voor waar een ander niet naar kan kijken,
niet wil doorvoelen,
voor wat een ander niet kan beoordelen,
waarvoor jouw mening niet telt…
troost jezelf dan met de gedachte dat jij
niet verantwoordelijk bént
voor het proces van die ander,
voor het onbewust zijn van die ander,
voor het gebrek aan inzicht van een ander

Als anderen twijfelen aan jouw intenties,
aan jouw inzet,
aan jou…
vertrouw dan maar op jezelf,
kijk maar eerlijk naar jezelf,
en weet voor jezelf hoe het zit
en dat het oke is,
jij bent er voor jezelf

narcisme

Gaslighting en leugens

Het maakt hem wanhopig, de talloze leugens en verdraaiingen,
niet alleen naar hem
maar ook over hem,
tegen mensen uit zijn omgeving.
Het houdt hem gevangen in een web.
Willen weten en onderzoeken wat klopt en wat niet,
helpt hem om zelf enige regie te houden.
Om niet zijn verstand te verliezen.

Ik vind het aangrijpend om te zien wat dit met een cliënt doet. Tegelijkertijd heeft hij zo’n kracht en puurheid, ondanks de jarenlange terreur waarin hij leeft. Ik gun hem uiteindelijk los te kunnen komen en zijn leven te kunnen leiden.

If your voice held no power…

selfempowerment

Wees dan lief voor jezelf

Als je een gesprek of zitting hebt
waarin iemand
alles wat jij zegt in twijfel trekt,
zijn/haar gedrag op jou projecteert,

aan professionals uitlegt
slachtoffer te zijn van jou,
zelfs ‘aantoont’ hoe slecht jij bent,
wat jouw werkelijke intenties zijn,
terwijl het andersom is

jou beschuldigt,
verwijt,
ter verantwoording roept,
maar zelf niet aanspreekbaar is,
of verantwoording neemt
en de schijn wekt dat wel te doen

de focus op jou houdt,
op wat jij zou moeten doen
om de dingen te veranderen,
niet kijkt naar zijn/haar eigen aandeel
geen verantwoording neemt om
samen afspraken te maken
zich aan afspraken te houden
pretendeert de strijd moe te zijn,
dat jij die gaande houdt

als de professional jou aanspreekt
op jouw (door de ander) geschetste gedrag
jou om uitleg vraagt,
terwijl er
geen onderzoek plaatsvindt
naar de destructieve dynamiek uit jullie
relatie, nu en in het verleden
geen onderzoek naar eventuele persoonlijkheidsproblematiek
geen onderzoek naar de impact op andere naasten,
of hoe kinderen, familie of vrienden worden ingezet
om jou te diskwalificeren

als het tonen van jouw verdriet, angst, wanhoop en machteloosheid
tegen jou werkt
wordt gezien als zwakte,
als teken dat je labiel bent,
i.p.v. als gevolg van de terreur waar je al zo lang mee dealt

als jij dan blokkeert,
als je je moet verantwoorden
voor onwaarheden

als je het liefst wilt verdwijnen,
wegvluchten, of juist wilt vechten,
omdat er geen waarde wordt gehecht
aan hoe jij de dingen ervaart,

als je vanuit je emotie reageert,
omdat de werkelijke problematiek
niet gezien, erkend en begrepen wordt

als je aan jezelf twijfelt,
je onder druk gezet voelt,
als je niet gehoord wordt,
je moet verdedigen

Wees dan lief voor jezelf

complexescheiding

Veiligheid van het kind

We hebben het bij complexe scheiding geregeld over de veiligheid van kinderen. Maar wat betekent deze veiligheid voor het kind, de ouders en de betrokken professional(s) als sprake is van (vermoedens van) mishandeling of verwaarlozing?
Wanneer is een kind volgens jou veilig? En wat is daarvoor nodig?

Ouders kunnen hun kind niet (altijd) beschermen, ook niet tegen de andere ouder als die het kind emotioneel, psychisch en/of fysiek mishandelt of verwaarloost. Wat ze wel kunnen doen, is werken aan hun eigen herstel en veerkracht, aan hun gevoel van veiligheid in zichzelf, zodat het kind zich in ieder geval veilig kan gaan voelen bij hen.

Ze kunnen hun kind leren omgaan met het gedrag van mensen bij wie ze zich onveilig voelen, door wie stelselmatig over hun grenzen wordt gegaan, bij wie ze aan bepaalde voorwaarden moeten voldoen om ‘goed genoeg’ te zijn.
Ze kunnen hun kind ont-schuldigen door psycho-educatie, zodat het ‘weet’ dat het gedrag van de ander niets zegt over hen, dat zij er niet schuldig aan zijn.
De steun van professionals is daarbij heel belangrijk, door naast de ouder te staan en oprecht en vanuit verbinding aanwezig te zijn.

Wat is jouw ervaring, hoe draag jij als professional bij aan de veiligheid van het kind? Helpt psycho-educatie voor het kind daarbij? En het vergroten van de veerkracht en veiligheid van ouders als sprake is van eenzijdig (ex-partner)geweld?
Waar ligt voor jou de grens om een kind naar een ouder in een onveilige situatie te laten gaan?
Hoe ga je ermee om als een ouder aangeeft dat het bij de andere ouder onveilig is? Wat doet dat met jou?
Is het mogelijk om als professional naast een ouder te staan en oprecht en vanuit verbinding aanwezig te zijn, terwijl er geen enkel onderling vertrouwen is tussen ouders? Of werkt dat alleen als er bijvoorbeeld enig vertrouwen is tussen beide ouders?

complexe scheiding

Als ik me stevig voel

“Als ik me stevig voel, als ik me veilig voel, in mezelf”

Ruimte creëren voor mezelf
voor goede zelfzorg

is

ruimte creëren voor de ander,
voor mijn kind

Het kan zo onnatuurlijk voelen
want

“Als het met mijn kind goed gaat,
dan gaat het met mij ook goed”

De drang om
eerst alles doen,
te zorgen
voor de veiligheid,
het welzijn
van mijn kind

Maar misschien is het precies andersom,
want
als het met mij goed gaat,
gaat het met mijn kind goed
bied ik haar of hem een veilige basis

Het maakt niet uit
in welke storm we ons bevinden

Als ik me stevig voel
Als ik me veilig voel
in mezelf,
dan voelt mijn kind zich veilig

En daardoor bevrijd ik mijn kind

van een (onterecht) schuldgevoel,

dat mijn geluk
afhankelijk is van haar of hem

van een drang om mij te pleasen,
rekening met mij te houden,
van de gedachte
voor mij te moeten zorgen

Zo ontstaat ruimte
voor mijn kind
om er te mogen zijn
met alles wat er is

veerkracht

Gezond / destructief

Wanneer sprake is van een complexe scheiding en/of ouderverstoting, wordt over ouders ook wel gesproken als ‘gezonde’ ouder of ‘destructieve’ (ook wel: ‘narcistische’) ouder, om de destructieve dynamiek en het effect op de kinderen te duiden.

Je zou jezelf af kunnen vragen in hoeverre een ‘gezonde’ ouder echt gezond kan voor zijn/haar kind(eren). Wat mij opvalt, is dat de ‘gezonde’ ouder – bijvoorbeeld – niet op elk moment een stabiele ouder kan zijn. De vaak jarenlange onderlinge strijd na een traumatiserende destructieve relatie vraagt nou eenmaal zijn tol, mentaal, emotioneel en fysiek.

Het verschil tussen ‘gezond(er)’ en ‘destructief’ zit ‘m daarom voor mij vooral in iemands vermogen tot:
* zelfinzicht
* empathie
* zichzelf opzij kunnen zetten voor een ander
* verandering, of bereidheid daartoe

Hoe is dat voor jou? Wat is jouw ervaring hiermee? Wat vind jij van de termen ‘gezonde’ ouder en ‘destructieve’ ouder? Ervaar jij het als helpend om de dynamiek helder te krijgen, of vind jij het misschien juist stigmatiserend en niet helpend?

Het maakt mij niet uit

Het maakt mij niet uit welke labels mijn vader heeft,

belangrijk is: willen weten waar hij vandaan komt

en dat elke dag voor hem overleven is



Het maakt mij niet uit dat mijn vader kwetsbaar is

belangrijk is: of dat niet tegen hem wordt gebruikt



Het maakt mij niet uit wat mijn vader niet kan

belangrijk is wat hem wel lukt

en hem daarin te bevestigen



Het maakt mij niet uit dat mijn vader hulp nodig heeft

belangrijk is: of hij zelf de regie houdt



Het maakt mij niet uit dat mijn vader onzeker is,

belangrijk is: of we zijn vertrouwen kunnen laten groeien



Het maakt mij niet uit dat mijn vader angstig is,

belangrijk is: of die angst er mag zijn



Het maakt mij niet uit dat mijn vader in de war is,

belangrijk is: of hij serieus genomen wordt



Het maakt mij niet uit dat mijn vader Alzheimer heeft

belangrijk is: of hij in zijn waarde wordt gelaten



Het maakt mij niet uit dat mijn vader beperkt is,

belangrijk is: of hij niet wordt beperkt in wat hij met iemand mag delen

kwetsbaarheid

Er is maar één visie, zijn visie

Hij heeft maar één visie

zijn visie

Hij bepaalt hoe de dingen moeten gaan

hoe het hem het beste uitkomt

en lacht jouw verzoeken en redenen weg

Hij neemt geen verantwoordelijk

en is niet aanspreekbaar op zijn gedrag

Hij toont geen empathie en raakt geïrriteerd

als jij je kwetsbaar opstelt

Hij eist dat jij iets oppakt

om jouw aanpak en het resultaat af te branden

Hij beoordeelt jou

om zijn eigen ‘tekortkomingen’ te verbloemen

Hij kan geen rekening houden met een ander

en draait het om,

verwijt een ander verwachtingen te hebben

en geen rekening met hem te houden

Hij wil de controle houden – zonder overleg –

en draait het om

verwijt jou alles te willen bepalen

als je je eigen plan trekt omdat overleg niet mogelijk is

Het gaat hem niet om de inhoud of iemands welzijn,

hij eist erkenning voor zijn ‘rol’ en ‘deskundigheid’

Een overleg is voor hem een podium

om jou te beschuldigen en te verwijten

Hij roept jou ter verantwoording

voor zíjn leugens en verdraaiingen

Hij gebruikt licht ontvlambare instabiele mensen

om de druk op jou op te voeren

en hem in zijn grootsheid te bevestigen

Hij pretendeert lasten met liefde te dragen

maar gebruikt het om zijn ‘rol’ en ‘goede bedoelingen’ te profileren

en de controle te houden

Het boeit hem niet wat een ander van hem denkt

zolang diegene maar doet wat hij wil

Waar in deze blog hij staat kan ook zij gelezen worden.

Bij het schrijven van deze blog werd ik geïnspireerd door de dynamiek van destructieve familierelaties.

narcisme

Focus op waarom het je raakt

Focus op waarom het je raakt,
niet op wat hij/zij zei

Zo kun je onderzoeken
wat jij nog te helen hebt

En voelen
of iemands intentie
klopt met diens woorden

focus

Subtiliteiten

Het zit ‘m vaak in subtiliteiten – de macht van controle en manipulatie

Het maakt niet uit wat iemand zegt,

belangrijk is: klopt het met iemands daden

Het maakt niet uit wat iemand doet,

belangrijk is: de intentie

Het maakt niet uit als je ieder een andere mening hebt,

belangrijk is: of jouw mening niet in twijfel wordt getrokken

Het maakt niet uit of iemand zégt dat jouw autonomie ertoe doet,

belangrijk is: of je die ruimte daadwerkelijk mág innemen

(van jezelf en van de ander)

Iemand kan benoemen jouw standpunt écht te begrijpen,

en tegelijkertijd jou blijven bevragen over begrip voor de zijne of hare

Krijg je het gevoel dat jij er écht toe doet?

Of benadrukt iemand vooral hoe belangrijk hij/zij is voor jou, of voor een ander?

Luistert iemand echt naar wat jíj te zeggen hebt?

Of krijg je vooral te horen hoe je de dingen zou moeten doen?

Het maakt niet uit wat iemand oordeelt over een ander,

misschien beschrijft diegene daarmee eigenlijk zichzelf,

(of zijn/haar onzekerheid)

Iemand kan nog zo overtuigend overkomen en betrouwbaar líjken,

als dat leidt tot een vorm van afhankelijkheid en verlies van je-zelf,

onderzoek dan waarom je mee gaat met (de waarheid van) die ander,

onderzoek iemands ware bedoelingen,

en geef jezelf wat je nodig hebt om voor je-zelf te kiezen en je-zelf niet te verliezen.

Vertrouw maar op je onderbuikgevoel, dat klopt altijd!

Je doet het goed!

Je doet het goed!

Mijn hart breekt dat ik mijn kind niet kan beschermen

je doet het goed

Mijn hart breekt dat mijn kind niet alles mag delen met mij

je doet het goed

Mijn hart breekt bij het zien van zoveel verdriet bij mijn kind

je doet het goed

Mijn hart breekt als mijn kind opstandig terugkomt van mijn ex

je doet het goed

Mijn kind is niet opgewassen tegen de intimidatie

je doet het goed

Mijn kind gelooft alles wat wordt gezegd over mij

je doet het goed

De herinneringen van mijn kind worden vervormd

je doet het goed

Mijn kind en mijn ex lachen mij uit

je doet het goed

Ik laat mijn kind tegen zijn wil naar mijn ex gaan

je doet het goed

Jeugdbescherming gelooft de leugens

je doet het goed

Ik moet mijn kind bij vermoedens van seksueel misbruik naar mijn ex laten gaan

je doet het goed

Ik word gezien als niet meewerkende ouder

je doet het goed

Ik laat me wéér triggeren door het gedrag van mijn ex

je doet het goed

Ik reageer met emotie op de vele e-mails met verwijten en beschuldigingen

je doet het goed

Ik word weer meegezogen in de waarheid van mijn ex en verlies de mijne

je doet het goed

Mijn ex blijft rustig en vriendelijk en ik raak in paniek

je doet het goed

Mijn ex gooit met verwijten en ik blokkeer

je doet het goed

Ik verdedig mezelf

je doet het goed

De psychologe zegt “dat heeft u zo ervaren” en neemt mijn zorgen niet serieus

je doet het goed

De rechter doorziet hem niet

je doet het goed

Terwijl de tranen in mijn ogen staan zei hij “u zit er nog niet veel beter bij dan de vorige keer”

je doet het goed

Ik reageerde geïrriteerd tegen mijn kind

je doet het goed

Ik kom niet toe aan mijn huishouden

je doet het goed

Ik voel me zo moe

je doet het goed

Mijn kind zag mijn tranen

je doet het goed

echtscheiding

Wat kun jij doen voor je kind?

Wat kun jij doen voor je kind?

bij complexe scheiding of (valse beschuldiging van) ouderverstoting

  • Help je kind zich weerbaar te maken
  • Vertrouw op je kind
  • Zorg goed voor jezelf
  • Vergroot je veerkracht

Help je kind zich weerbaar te maken

Om te beginnen, pak je ouderrol en begrens wat het kind wel of niet aangaat. Een destructieve ouder zal zijn/haar kind belasten met alle ‘ins’ en ‘outs’ tussen jullie en het kind zelfs als ‘sparring partner’ gebruiken. Jij kunt voor je kind ruimte creëren om kind te zijn. Als het zich laat beïnvloeden door de andere ouder over jullie strijd en jou ter verantwoording roept, neem dan op een liefdevolle en duidelijke manier stelling door te benoemen dat dit iets is tussen jullie en dat je kind zich daarover geen zorgen hoeft te maken.

Je kind kan de neiging hebben jou te beschermen en zich daarom niet of moeilijk uiten over wat het meemaakt of bezighoudt. Het mag ervaren dat het de vrijheid heeft te kunnen praten. Leer je eigen reactie uit te stellen. Je kunt later je vriend(in) of wie dan ook bellen om te uiten wat het met jou heeft gedaan.

Als je kind met verhalen komt over het gedrag van de destructieve ouder, dan kun je bevestigen dat die ouder inderdaad ook die kant heeft. Niets meer en niets minder, geen kwaadspreken, wel je kind hiermee het gevoel geven dat het op zijn/haar waarneming kan vertrouwen en dat je het serieus neemt.

Afhankelijk van de leeftijd van het kind kan psycho-educatie helpen. Hiermee wordt aan het kind uit- gelegd waarom de destructieve ouder zich op die manier gedraagt, dat het bij zijn/haar ziektebeeld hoort en wat dit gedrag met het kind kan doen. Vraag daarbij regelmatig of het kind dit herkent. En laat het kind vooral zelf dingen benoemen, en vraag wat het daar zelf van vindt. Het kind krijgt daarmee het gevoel te worden gehoord én het wordt ont-schuldigd.

Vaak is erkennen dat een situatie lastig is, al genoeg, zonder te willen fixen.

Vertrouw op je kind

Dit kan een lastige zijn. Om te vertrouwen op je kind en het proces waar het in zit, zul jij bij jezelf naar binnen moeten gaan om te onderzoeken wat jij daarvoor nodig hebt.

Wat zit jou hierbij in de weg? Het kan zijn dat je je kind wilt beschermen tegen pijn en onveilige situaties, of dat je het pijnlijk vindt om te zien hoe zwaar je kind het heeft, dat je je zorgen maakt over zijn/haar ontwikkeling. Je kunt je afgewezen voelen door je kind. Maar het kan ook zijn dat je je schuldig voelt tegenover je kind, dat je je bang voelt om je kind kwijt te raken of voorgoed kwijt te zijn. Je eigen triggers kunnen in de weg zitten. Te zien hoe je kind wordt behandeld of hoe het zich gedraagt als gevolg van, kan een grote impact op jouw gedachten, gevoelens en lijf hebben.

Belangrijk: wees nieuwsgierig hoe je kind ermee omgaat! Zo leer je het coping mechanisme van je kind kennen en herkennen.

Het is voor kinderen een leerproces hoe met een destructieve ouder/persoon om te gaan. Ze zijn in staat om te ontdekken hoe een gezond persoon op hen reageert, en hoe een destructief persoon reageert. En ze ontdekken gaandeweg zelf een manier hoe daarmee om te gaan. Als ze bij jou komen met een probleem kun je door de vraag “Wat denk je zelf dat kan helpen?” het kind helpen het antwoord in zichzelf te vinden. Bijvoorbeeld door juist niet tegen de destructieve ouder in te gaan om agressie te voorkomen. Dit kan een trigger voor de gezonde ouder zijn als je wilt dat je kind zich niet laat onderdrukken (net als jij werd onderdrukt), maar je weet zelf ook dat niets tegen deze terreur is opgewassen, dus het is alleen maar slim van je kind om zichzelf op deze manier te (willen) beschermen. Leer/stimuleer je kind zijn/haar strijd te kiezen.

Hoe kun je uiteindelijk meer loslaten en vertrouwen? Wat heb je daarvoor nodig?

Zorg goed voor jezelf en vergroot je veerkracht

Als je in een complexe scheiding zit, te maken hebt met ouderverstoting of ten onrechte hiervan wordt beschuldigd, bevind je je in een zenuwslopende energievretende situatie, die helaas vaak jarenlang duurt. Naast de zaken die bij een ‘gewone’ scheiding komen kijken als huisvesting, financiën, procedure bij de rechtbank, afspraken maken met elkaar over de kinderen, kan hier zoveel meer spelen: de ‘coercive control’ (leugens, verwijten, beschuldigingen, manipulatie, gaslighting, vernederingen, machtsspelletjes) gaat door over de rug van en via de kinderen, in de rechtbank en via hertraumatiserende mediation- en hulpverleningstrajecten als Jeugdzorg en Jeugdbescherming. Ook kun je te maken hebben met stalking, diefstal, vernieling en bedreiging. Aan je eigen herstel werken kom je simpelweg (nog) niet toe. Het is meer, hoe leer je hiermee omgaan? Of hoe leer je je staande houden? Je zit in een overlevingsmodus en hoopt rust te kunnen vinden door dingen te regelen en fixen, je op je kinderen te focussen. Daarbij vergeet je makkelijk voor jezelf te zorgen, terwijl dat juist zo belangrijk is. Door momentjes in te bouwen om even uit je hoofd te gaan creëer je rust, waardoor je er beter voor je kinderen kunt zijn en misschien anders naar dingen kunt kijken, inzichten krijgt. Daarnaast vergroot je hiermee je veerkracht, en dat heb je hard nodig om overeind te blijven!

weerbaarheid

Dat is dom!

“Dat is dom!”

“Jij reageert overgevoelig”
“Jij bent lastig”
“Het gaat niet goed met je”

Uitspraken die mensen tegen (en over) een ander kunnen doen. Als je dit maar vaak genoeg (over je) hoort, ga je het geloven en wordt het een overtuiging.

Wat zeggen deze uitspraken over degene die ze doet?
* Mensen zeggen vaak “jij bent…”, terwijl ze doelen op je gedrag. “Jij bent…”, of eigenlijk “Ik ben..” is echter een krachtige affirmatie waarmee je creëert. Zeg maar eens “Ik ben moe”, en “Ik voel me moe”, en voel het verschil in energie tussen beiden. Met de eerste “Ik ben moe” creëer je dat je je moe (of nog vermoeider) gaat voelen. “Ik voel me moe” zegt alleen iets over hoe je je voelt, namelijk moe.
* Mensen hebben hun eigen referentiekader, waaruit ze reageren op een ander. Dat is dus altijd gekleurd.
* Mensen kunnen reageren vanuit hun eigen angst, pijn, trauma of verwachting/behoefte.
* Een doel kan zijn om te manipuleren, iets van je gedaan te krijgen, of
* uit angst om de controle over jou of een situatie te verliezen.
* Ook ”positieve” uitspraken zijn niet persé waar.

Wat een ander over jou zegt, zegt dus vooral iets over henzelf en niet over jou.

~Wat geloof jij over jezelf?~
Wat zijn jouw overtuigingen over jezelf? En vraag jezelf eens af:
Is dit waar?
Kan ik zeker weten dat dit waar is?
Waar komt deze overtuiging vandaan? Wie zegt dat over mij?
Wat doet deze overtuiging met mij? Met mijn emoties, mijn lijf, mijn energie.
Wat levert het mij op?
Wil ik deze overtuiging houden?
Wat zegt mijn onderbuikgevoel? Wat zou de intentie achter de woorden kunnen zijn?